Kısmen reddedilen miktar Borçlar Kanunu’nun 43,44 ve 16l/son maddesinden kaynaklanan bir indirim ise, indirim miktarı yasadan kaynaklandığından bu indirim nedeni ile davalı yararına vekalet ücreti takdir edilemeyecektir.
T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ
E. 2007/41289 K. 2009/10185 T. 9.4.2009
• İŞÇİLİK ALACAKLARI ( Kısmen Reddedilen Miktar Borçlar Kanunu’nun 43, 44 ve 16l/Son Maddesinden Kaynaklanan Bir İndirim İse İndirim Miktarı Yasadan Kaynaklandığından Bu İndirim Nedeni İle Davalı Yararına Vekalet Ücretinin Takdir Edilemeyeceği )
• VEKALET ÜCRETİ ( Kısmen Reddedilen Miktar Borçlar Kanunu’nun 43, 44 ve 16l/Son Maddesinden Kaynaklanan Bir İndirim İse İndirim Miktarı Yasadan Kaynaklandığından Bu İndirim Nedeni İle Davalı Yararına Takdir Edilemeyeceği )
• KISMİ KABUL ( Kısmen Reddedilen Miktar Borçlar Kanunu’ndan Kaynaklanan Bir İndirim İse İndirim Miktarı Yasadan Kaynaklandığından Bu İndirim Nedeni İle Davalı Yararına Takdir Edilemeyeceği )
• HAKKANİYET İNDİRİMİ ( Kısmen Reddedilen Miktar Asıl Alacaktan Hakkaniyet ve Takdiri İndirimden Kaynaklanmakta İse Bu Durumda Davalı Yararına Vekalet Ücretine Karar Verilmesi Gerektiği )
818/m.43, 44, 161
1086/m.388, 389, 416, 417, 423
1136/m.164
ÖZET : Davacı, kıdem tazminatı, maaş, izin, fazla çalışma, genel tatil alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yasal, hakkaniyet ve takdiri indirimler nedeni ile davanın kısmen kabul edilmesi halinde, indirimden dolayı reddedilen kısım yönünden davalı yararına vekalet ücreti takdir edilip edilmeyeceği önem kazanmaktadır. Kısmen reddedilen miktar Borçlar Kanunu’nun 43,44 ve 16l/son maddesinden kaynaklanan bir indirim ise, indirim miktarı yasadan kaynaklandığından bu indirim nedeni ile davalı yararına vekalet ücreti takdir edilemeyecektir. Kısmen reddedilen miktar asıl alacaktan hakkaniyet ve takdiri indirimden kaynaklanmakta ise, bu durumda davalı yararına vekalet ücretine karar verilmelidir.
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, maaş, izin, fazla çalışma, genel tatil alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi M.Başbayraktar Taşkın tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir
2- Yargılama giderlerinden sayılan ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 423, Avukatlık Kanununun 169 ve Avukatlık Ücret Tarifesinin 1. maddelerinde düzenlenen, ancak müstakil bir varlığı olmayan ve ait olduğu davanın konusunu teşkil eden hak ve alacağa sıkı sıkıya bağlı bulunan avukatlık ücretinin; haksız çıkan tarafa yükletilmesi gerekir. Zira, haksız davranışta bulunan bir kimsenin, bu haksız davranışının bütün sonuçlarından sorumlu tutulması hukukun genel kurallarındandır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun, yargılama giderlerinin haksız çıkan tarafa yükletilmesine ilişkin 417. maddesi bu ilkeye dayanmaktadır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 388. ve 389. maddeleri uyarınca hükmün, taraflara yönelik olarak kurulması gerekir. Kural olarak, davada haklı çıkan taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş ise, vekalet ücreti diğer yargılama giderleri gibi haksız çıkan taraftan alınarak haklı çıkan tarafa verilir. Her iki tarafın kısmen haklı kısmen haksız çıkması durumunda, her iki tarafta vekalet ücretinden sorumlu tutulacak, vekalet ücreti kabul edilen miktara göre davacı yararına, reddedilen miktara göre ise davalı yararına hüküm altına alınacaktır. ( HUMK. m.416, m.417 ).
Vekâlet ücretinin, her yıl Aralık ayında Türkiye Barolar Birliği tarafından yayımlanan ve Adalet Bakanlığı tarafından onaylanan Avukatlık Ücret Tarifesindeki hükümlere ve oranlara göre belirlenmesi gerekir.
4667 Sayılı Yasa’nın 77. maddesiyle değişik 1136 sayılı Avukatlık Yasası’nın 164 /son maddesinde dava sonunda, karar ile tarifeye dayalı olarak karşı tarafa yüklenecek vekâlet ücretinin avukata ait olacağı belirtilmiş ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 3. maddesinde de “Yargı yerlerince avukata ait olmak üzere karşı tarafa yükletilecek vekâlet ücreti …” biçiminde anılan yasa hükme koşut bir düzenlemeye de yer verilmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere gerek Avukatlık Yasası ve gerekse de yasaya dayalı olarak hazırlanan
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nde yer alan düzenlemeler; Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasası’nın davanın taraflarına ve hükmün kimlere yönelik olarak kurulacağına ilişkin hükümlerini kaldırıcı veya değiştirici nitelikte değildir. Aksine, hükmün ve ayrıntısı niteliğindeki yargılama giderlerinin ve yargılama giderlerine dahil bulunan vekalet ücretinin davanın tarafları hakkında kurulması gerekir. Avukatlık Yasası’ndaki, “vekalet ücreti avukata aittir” biçimindeki düzenleme hükmü kuran mahkemeye değil, vekil ile vekil edene yönelik bir kuraldır. Bu yorum ve varılan sonuç aynı maddedeki “bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez” biçimindeki düzenleme ile de doğrulanmaktadır.
Avukatlık ( vekalet ) ücreti Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 423/6. maddesinde açıkça belirtildiği yargılama giderlerindendir. Vekalet ücreti de, diğer yargılama giderleri gibi müstakil bir varlığı olmayan ve ait olduğu davanın konusunu teşkil eden hak ve alacağa sıkı bir surette bağlı feri haklardandır. Feri hakların sonuçlandırılması ve karara bağlanması, asıl hakkın sonuçlandırılmasına ve karar verilmesine bağlı olacaktır.
Yasal, hakkaniyet ve takdiri indirimler nedeni ile davanın kısmen kabul edilmesi halinde, indirimden dolayı reddedilen kısım yönünden davalı yararına vekalet ücreti takdir edilip edilmeyeceği önem kazanmaktadır. Kısmen reddedilen miktar Borçlar Kanunu’nun 43,44 ve 16l/son maddesinden kaynaklanan bir indirim ise, indirim miktarı yasadan kaynaklandığından bu indirim nedeni ile davalı yararına vekalet ücreti takdir edilemeyecektir. Kısmen reddedilen miktar asıl alacaktan hakkaniyet ve takdiri indirimden kaynaklanmakta ise, bu durumda davalı yararına vekalet ücretine karar verilmelidir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. ( 22.07.2008 gün ve 2007/10517 Esas, 2008/21746 Karar sayılı ilamımız ).
Mahkemece reddedilen miktar yönünden davalı lehine vekalet ücretinin tahsiline hükmedilmesi gerekmektedir. Ancak bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden HUMK.nun 438/7. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararda hüküm fıkrasına yeni bir bent eklenerek “davalı lehine 450 YTL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine.” yazılmasına ve hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 09.04.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.