Suçtan kaynaklanan malvarlığının aklanması suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 282. maddesinde düzenlenmiş olup, suçtan elde edilen ekonomik değerlerin kaynağının gizlenmesi veya hukuka uygunmuş gibi gösterilmesi amacıyla yapılan her türlü fiili kapsayan ağır bir ekonomik suçtur. Hem bireyleri hem şirketleri hem de finans kuruluşlarını doğrudan ilgilendiren bir suç tipidir.

1. Kara Para Aklama Suçu Nedir?

Kara Para Aklama suçu, suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin;

• Kaynağının gizlenmesi,
• Gerçek niteliğinin saklanması,
• Ekonomik sistemde meşru bir görüntüye kavuşturulması amacıyla gerçekleştirilen işlemleri ifade eder.

Türk Ceza Kanunu’nda aklama suçunun kapsamı oldukça geniş tutulmuştur. Aklamaya konu olabilecek malvarlığı değerleri şunlardır:

• Para
• Kambiyo değerleri
• Altın ve diğer kıymetli madenler
• Menkul ve taşınmaz mallar
• Her türlü ekonomik değer

Önemli olan ekonomik değerin suçtan elde edilmiş olmasıdır. Bu nedenle aklama suçu, hukuki nitelik olarak “bağımlı suç”tur.

2. Aklama Suçunun Unsurları

a. Ön Suç Şartı

Aklama suçunun oluşması için mutlaka bir ön suç bulunmalıdır.
Bu ön suç:

• Uyuşturucu ticareti
• Vergi kaçakçılığı
• Dolandırıcılık
• Kaçakçılık
• Rüşvet
• Sahtecilik
• Yolsuzluk
• Hırsızlık
• Ya da ekonomik kazanç doğuran herhangi bir suç olabilir.

Ön suçu işleyen kişi ile aklama fiilini gerçekleştiren kişinin aynı olması şart değildir.

b. Failin Suça Yönelik Kastı

Fail, malvarlığı değerinin suçtan elde edildiğini bilerek hareket etmelidir.
Kastın bulunmadığı hâllerde aklama suçundan ceza verilemez.

Uygulamada failin bilgisi şu unsurlarla değerlendirilmektedir:

• İşlemlerin olağan akışa aykırı olması
• Gerçek dışı beyanlar
• Hesap hareketlerinde uyumsuzluk
• Ekonomik gücü ile malvarlığı değerleri arasında dengesizlik
• Şüpheli ticari işlemler

c. Gizleme veya Meşrulaştırma Amacı

Aklama suçunda en önemli unsurlardan biri amacın gizleme veya meşrulaştırma olmasıdır.

Fail, suç gelirini:

• Parçalara bölüp yatırarak,
• Birden fazla hesap kullanarak,
• Sahte ticari işlem düzenleyerek,
• Taşınmaz satın alarak,
• Kâr payı dağıtımı görünümü vererek kaynağını gizlemeye çalışıyorsa aklama suçu oluşabilir.

d. Suç Gelirinin Aklama Aşamalarının Değerlendirilmesi

Türkiye’de aklama suçunun değerlendirilmesinde çoğu zaman üç aşamalı süreç dikkate alınır. Yerleştirme, ayrıştırma ve entegre süreçleri olduğu görülmektedir. Yerleştirme aşaması suç gelirinin finansal sisteme eklenmesidir. Ayrıştırma aşaması para hareketliliği oluşturularak kaynağın örtülenmesi ve entegre aşamasında suç gelirinin ekonomik sisteme yasal veya temiz para gibi dahil edilmesidir.

d. Suç Gelirinin Aklanması Suçunun Cezası Nedir?

TCK 282’ye göre aklama suçunun cezası:

• 3 yıldan 7 yıla kadar hapis
• 20.000 güne kadar adli para cezası

Suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde cezalar yarı oranında artırılır.

Ayrıca aklama suçu nedeniyle:

• Suçtan elde edilen tüm ekonomik değerlere,
• Bu değerlerin dönüştüğü mallara,
• Suçta kullanılan eşyalara müsadere uygulanabilir.

e. Aklama Suçunda MASAK’ın Rolü

Türkiye’de suç gelirleri ile mücadelede görevli kurum MASAK’tır.

MASAK’ın görevleri şunlardır:

• Şüpheli işlemleri incelemek
• Yükümlü kurumların bildirimlerini değerlendirmek
• Mali analiz gerçekleştirmek
• Savcılıklara suç duyurusunda bulunmak
• Bankalar ve finans kuruluşları için düzenlemeler yapmak

Bu nedenle aklama soruşturmaları çoğunlukla kapsamlı mali incelemeler içerir.

f. Yargıtay’ın Aklama Suçuna Yaklaşımı

Yargıtay kararlarında:

• Malvarlığının suçtan elde edildiğinin somut kanıtla ortaya konulması
• Failin bu durumu bildiğinin ispatı
• Gizleme veya meşrulaştırma amacı
• Dosya içindeki mali incelemelerin tutarlılığı gibi ölçütler aranmaktadır.

Sadece şüpheli para hareketi tek başına aklama suçu oluşturmaz. Suçun oluşması için diğer unsurların da oluşması gerekmektedir.

g. Soruşturma ve Kovuşturma Süreci

Suç Gelirinin Aklanması Davaları, diğer ceza davaları ile ortak bir yol izlemekle birlikte ayrışan yönleride bulunmaktadır. Kara Para Aklama Suçuna yönelik yargılama süreçleri genellikle şöyle işler:

1. MASAK incelemesi
2. Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruşturma
3. Kolluk birimlerinden mali bilgi toplanması
4. İfade alınması
5. Bilirkişi incelemesi
6. İddianame Hazırlanması
7. Dava açılması
8. Duruşma (savunma ve tutukluluğun değerlendirilmesi)
9. Ceza, Müsadere ve diğer hususlara ilişkin hüküm
10. İstinaf Süreci
11. Yargıtay Süreci

Bu nedenle aklama dosyaları karmaşık mali yapılar içerdiğinden uzman avukat desteği büyük önem taşır.

SIKÇA SORULAN SORULAR

1. Aklama suçunda ön suçun kesinleşmesi gerekir mi?

Hayır. Ön suçun kesinleşmesi zorunlu değildir. Ancak ön suçun işlendiğine dair makul şüpheden daha güçlü deliller bulunmalıdır.

2. Bir kişi kendi işlediği suçtan elde ettiği parayı aklayabilir mi?

Evet. Kişi hem ön suç hem aklama suçunun faili olabilir.

3. Şirketler de aklama suçu kapsamında sorumluluk taşır mı?

Evet. Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri, özellikle müsadere uygulanabilir.

4. Aklama suçunda banka hareketleri tek başına yeterli midir?

Hayır. Banka hareketleri tek başına aklama suçunu kanıtlamaz. Gizleme kastı aranır.

5. Aklama suçunun zamanaşımı süresi nedir?

Aklama suçunda dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.

Suç Gelirinin Aklanması Suçu Avukat Rolü

Hukuk büromuz; suç gelirlerinin aklanması suçu bakımından yapılacak yargılamalarda suçun ekonomik, mali ve müsadereye yönelik işlemlerde son derece hassas bir şekilde ayrı ayrı ele alarak hizmet vermektedir. Yapılan yargılamalarda ayrıca kişilerin özgürlüklerinin kısıtlanması şeklinde uygulanacak tedbirler bakımından (tutukluluk, ev hapsi, imza ve yurtdışı çıkış yasağı gibi) konularda da kritik rol oynamaktadır. Alanında uzman kadrosu ile soruşturma ve kovuşturma süreçlerinde profesyonel hukuki destek sunmaktadır.

Aklama suçu, mali yapısı itibarıyla karmaşık bir uzmanlık gerektirdiğinden, dosyaların etkin bir şekilde takip edilmesi büyük önem taşır.

Gözel Hukuk Bürosu – İzmir Avukat olarak, suçtan kaynaklanan malvarlığının aklanması suçu başta olmak üzere tüm ekonomik suçlarda müvekkillerine kapsamlı ve nitelikli avukatlık hizmeti vermektedir.

Suç Gelirinin Aklanmasına yönelik yargılamalarda alanında uzman bir avukattan destek almak önem arz etmektedir. Bu konuda tarafımızdan hukuki destek almak için iletişim kanallarımız üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.